W trakcie mojej pracy przy projektach PPP czasami zdarza mi się spotkać z poglądem, według którego przedsięwzięcia partnerskie dotyczyć mogą każdej dziedziny – nawet typowo komercyjnej. Wiele osób mówi: “Skoro w nowej ustawie o PPP nie ograniczono zastosowania partnerstwa do zadań publicznych, to znaczy, że w formule tej gmina może np. otworzyć i prowadzić galerię handlową”.

Czy aby na pewno? Fakt, ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym z 2005 r. wyraźnie wiązała PPP z zadaniami publicznymi. To, że nowa regulacja tego nie robi wcale jednak nie oznacza, że zakres przedsięwzięć PPP jest absolutnie dowolny. Pomimo tego, że sama ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym nie zawiera wyraźnych ograniczeń w tej kwestii, to znajdują się one w różnym kształcie w ustawach ustrojowych regulujących zasady działania poszczególnych podmiotów publicznych. Przykładowo – w przypadku gmin, które najczęściej występują w charakterze podmiotu publicznego będą to ustawa o samorządzie gminnym oraz ustawa o gospodarce komunalnej.

Doświadczenia rynkowe wskazują, że gminy występują w roli podmiotów publicznych najczęściej spośród wszystkich jednostek posiadających zdolność kontraktową w zakresie PPP.

Zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce komunalnej, gospodarka gmin  może być prowadzona przez JST w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Jeśli chodzi o pierwszą z wymienionych form, właściwa jest ona wyłącznie zadaniom z zakresu użyteczności publicznej. Podobnie jest w przypadku spółek, tyle, że z pewnymi wyjątkami. Przewidziane są one w art. 10 ugk, zgodnie z którym:

Poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

1) istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym;

2) występujące w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej, a zastosowanie innych działań i wynikających z obowiązujących przepisów środków prawnych nie doprowadziło do aktywizacji gospodarczej, a w szczególności do znacznego ożywienia rynku lokalnego lub trwałego ograniczenia bezrobocia.

Ponadto, brak ograniczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej dotyczy nabywania przez gminę „akcji lub udziałów spółek zajmujących się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego, a także innych spółek ważnych dla rozwoju gminy, w tym klubów sportowych działających w formie spółki kapitałowej”, a także na wniesienie do spółki składnika majątkowego w przypadku gdy inne rozporządzenie nim mogłoby spowodować dla gminy poważną stratę majątkową.

Jak zatem widać, bezwarunkowe angażowanie się gmin w przedsięwzięcia PPP o charakterze typowo komercyjnym nie może zostać zaakceptowane. Udział gmin w takich projektach jest możliwy, ale przy spełnieniu sygnalizowanych powyżej wymogów.

Pamiętaj więc – ustawa o PPP wcale nie stanowi lex specialis dla innych aktów prawnych regulujących działalność sektora publicznego.