VAT a PPP – ważne postanowienie Trybunału w polskiej sprawie

Opublikowano na 27 października 2014 by Damian Michalak

european-flag-903451-mWielowątkowość projektów partnerstwa publiczno-prywatnego sprawia, że ich efektywna realizacja powinna być postrzegana nie tylko przez pryzmat kwestii prawnych, ale także technicznych i ekonomicznych. Jednym z elementów, które zawsze powinny być brane pod uwagę (a o których niestety często zapominają nawet niektórzy doradcy) są skutki podatkowe nawiązania współpracy partnerskiej przez podmiot publiczny i partnera prywatnego.

Dla wielu podatników, zwłaszcza z sektora publicznego, temat podatków wyczerpuje się  na poprawnym ich rozliczeniu. Tymczasem umiejętne planowanie i biznesowe podejście pozwala na podjęcie działań w zakresie optymalizacji podatkowej, która przynieść może niemałe oszczędności – zwłaszcza w przypadku inwestycji infrastrukturalnych. Dotyczy to zwłaszcza VAT w gminach.

Na pewno zdajesz sobie sprawę, że podatek od towarów i usług jest chyba najbardziej skomplikowanym podatkiem ze wszystkich. A specyficzny status jednostek samorządu terytorialnego jako podatników tylko pogłębia istniejące wątpliwości. Nie oznacza to jednak, że optymalizacja podatkowa jest tu niemożliwa. Wręcz przeciwnie.

Dlaczego piszę o tym właśnie teraz? Powodem jest całkiem świeże postanowienie Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Gminy Międzyzdroje (5 czerwca 2014 r., sygn. C-500/13). Problem dotyczył prawa do korekty VAT w przypadku zmiany kwalifikacji inwestycji z nieopodatkowanej na opodatkowaną. Według Trybunału zdarzenie takie uprawnia gminę do korekty, czyli do skorzystania z prawa odliczenia VAT od poniesionych wydatków. Niestety, polski Minister Finansów ma pomimo takiego orzeczenia inne zdanie, co potwierdził np. w interpretacjach z 31 lipca, nr IPPP1/443-624/14-4/Igo, 24 czerwca, nr ILPP5/443-59/14-6/KG oraz 4 lipca 2014 r., nr IBPP3/443-408/14/KG. Sprawa jest dość poważna, ponieważ stanowisko organów podatkowych jest dla JST negatywne. Na szczęście da się z nim skutecznie powalczyć.

Przywołane postanowienie nie zapadło wprost w związku z inwestycją PPP, jednakże nie muszę Ci tłumaczyć jak przekłada się ono na potencjalną współpracę właśnie w tym modelu (kwestie wkładu własnego i zasad zarządzania składnikami majątkowymi). Jego lektura z pewnością może okazać się pomocna również na etapie planowania projektu PPP – zwłaszcza w obszarze infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. Jeśli temat Cię zaciekawił, więcej informacji (tym także mój komentarz do sprawy)  znajdziesz w artykule Łukasza Zalewskiego na stronie Dziennika Gazety Prawnej.

Reklama
Opublikowano Inne, PPP | Otagowano , , , | Dodaj komentarz

PPP w więziennictwie?

Opublikowano na 13 października 2014 by Damian Michalak

MSDziś chciałbym Cię zainteresować ciekawym artykułem, jaki ukazał się niedawno na łamach magazynu „Forbes” (na podstawie tekstu z Pulsu Biznesu). Mowa w nim o planach wykorzystania formuły PPP w sektorze więziennictwa.

Tytuł jest dość przewrotny: „Powstaną prywatne więzienia w Polsce?„. Idę o zakład, że część czytelników zupełnie niezorientowana w temacie od razu wyobraziła sobie właścicieli kwater turystycznych zasłaniających widok na Tatry czy Bałtyk okiennymi kratami licząc, że turystów zastąpią bardziej „dochodowi” więźniowie;-) A przecież nie o to w tym wszystkim chodzi.

Wiem, że kontrowersyjny tytuł zwiększa statystyki wirtualnych odwiedzin, ale warto sprecyzować, że przy wykorzystaniu modelu PPP więzienia wciąż (na szczęście) pozostaną państwowe – tyle, że będą wybudowane i zarządzane przez zewnętrzny podmiot. Nie mylmy PPP z prywatyzacją – zwłaszcza, że ta w sprawach dużej wagi niemal zawsze ma negatywny wydźwięk społeczny.

Abstrahując jednak od sposobu podania ‚newsa’ – szykuje się naprawdę ciekawy projekt PPP w modelu ‚opłaty za dostępność’. Co szczególnie cieszy, zakłada on aktywność administracji centralnej, która dotychczas nie korzystała zbyt często z formuły partnerstwa. A jak wiadomo – przykład powinien iść z góry. Czas pokaże jak omawiany temat się rozwinie. Warto go śledzić.

Opublikowano Inne, PPP | Otagowano , | Dodaj komentarz

Prawo eksploatacji – nie zapomnij go zdefiniować

Opublikowano na 1 października 2014 by Damian Michalak

puzzle-970243-mJak dobrze wiesz, jednym z podstawowych pojęć dotyczących koncesji na roboty budowlane lub usługi jest prawo eksploatacji nieruchomości lub innych składników majątkowych. Intuicyjnie, każdy z nas wie co kryje się pod tym pojęciem. Nawiązując współpracę z koncesjonariuszem warto jednak doprecyzować zakres jego uprawnień.

Wiele osób zapomina, że prawo eksploatacji dotyczy wyłącznie charakteru wynagrodzenia inwestora. Nie odnosi się natomiast do sfery uprawnień dotyczących władania nieruchomością czy określoną infrastrukturą. Tymczasem kwestie te są niezwykle ważne. Brak definicji ustawowej prawa eksploatacji połączony z brakiem uregulowania tej kwestii w umowie sprawia, że precyzyjny zakres uprawnień koncesjonariusza względem obiektu może być interpretowany na różne sposoby.

Podstawowym aktem prawnym zawierającym katalog form władania rzeczą jest oczywiście Kodeks cywilny (KC). Konstruując umowę koncesji warto wyraźnie sprecyzować tytuł prawny na podstawie którego koncesjonariusz rozpocznie eksploatację danego obiektu (np. dzierżawa lub użytkowanie). Samo prawo eksploatacji nie jest bowiem pojęciem znanym KC. Pominięcie wskazanego elementu w kontrakcie z pewnością nie przesądzi o jego nieważności – ale czy nie lepiej uporządkować te kwestie już na początku zamiast w razie ewentualnego sporu rekonstruować charakter stosunku prawnego z całokształtu postanowień umownych?

Z doświadczenia wiem, że powyższa problematyka miewa duże praktyczne znaczenie. Więcej na ten temat dowiesz się z książki, o której wspominałem tutaj. Prace nad nią mają się już ku końcowi, a liczba zagadnień praktycznych, o których w niej wspominamy okazała się większa niż przypuszczaliśmy.

Opublikowano Koncesje | Otagowano , , | Dodaj komentarz

O samowymuszalności PPP w Dzienniku Gazecie Prawnej

Opublikowano na 9 września 2014 by Damian Michalak

dgpWakacje mają swoje prawa i przyznam, że częstotliwość wpisów w tym okresie nieco się zmniejszyła. W ramach małej rekompensaty polecam Ci jednak zerknięcie do Dziennika Gazety Prawnej, gdzie miałem okazję wypowiedzieć się tym razem o samowymuszalności stosowania ustaw o PPP i koncesjach.

Jak widać, temat wciąż budzi wątpliwości, a publikacja MIiR o alternatywnych podstawach prawnych dla PPP chyba nie do końca przekonuje uczestników rynku PPP.

PS: Póki co, wirtualna wersja krótkiego wywiadu na powyższy temat jest ogólnie dostępna, ale być może wkrótce znajdzie się za płatną „ścianą” Dziennika.

Opublikowano Inne | Dodaj komentarz

Modernizacja oświetlenia miejskiego w PPP

Opublikowano na 22 lipca 2014 by Damian Michalak

LightEfektywność energetyczna w formule PPP to temat budzący niezwykle silne zainteresowanie podmiotów z sektora publicznego. Nic dziwnego, ponieważ termomodernizacja budynków czy poprawa stanu infrastruktury oświetleniowej w mieście metodą „finansowania z oszczędności” ma masę zalet.

Dziś chciałbym zwrócić Twoją uwagę na pewną kwestię, która w świadomości przedstawicieli sektora publicznego niesłusznie już na samym początku niweczy powodzenie projektu PPP polegającego na modernizacji oświetlenia. Ta kwestia to brak tytułu prawnego do części infrastruktury oświetleniowej. W bardzo wielu gminach istnieje tzw. sieć skojarzona czyli system w którym część urządzeń należy do gminy, a część do przedsiębiorstwa energetycznego. Czy taki stan ułatwia przedsięwzięcie PPP? Nie. Ależ też nie dramatycznie utrudnia. Po prostu wymaga nieco więcej pracy na etapie przygotowawczym projektu. I tyle.

Opublikowano PPP | Otagowano , , | Dodaj komentarz

Książka o PPP – praktyczny przewodnik

Opublikowano na 11 lipca 2014 by Damian Michalak

ballpenDziś chciałbym zaprosić Cię do pewnego rodzaju współpracy.

Na czym ma ona polegać? Wyjaśnię poniżej.

Razem z Agatą Fitas, radcą prawnym wyspecjalizowanym w temacie PPP oraz prawa zamówień publicznych przygotowujemy publikację, która pokaże polskie partnerstwo publiczno-prywatne w nowym, niezwykle praktycznym ujęciu. Tytuł bloga zobowiązuje, dlatego nie pójdziemy drogą dotychczasowych autorów prezentując nadmiar teorii czy przedstawiając genezę PPP w oparciu o przykłady kontraktów z osiemnastowiecznej Anglii. Ten temat zostawiamy doktorantom licząc, że nie wpadną na pomysł wyjścia z nim poza mury uczelni:)

Mamy inne podejście. Już teraz wiemy, że będzie precyzyjnie, praktycznie i treściwie. Ale żeby jeszcze wzmocnić ten efekt potrzebujemy Twojej pomocy. Jeśli choćby otarłeś/aś się o temat PPP, z pewnością pojawiło się kilka zagadnień, które szczególnie przykuły Twoją uwagę. Będę niezwykle wdzięczny, jeśli się nimi ze mną podzielisz.

Rozmowy z uczestnikami rynku PPP dały nam już obraz tego, co budzi największe wątpliwości, a własne doświadczenie pozwala wybrać tematy, które są najważniejsze. Niemniej jednak, książki nie piszemy dla własnej satysfakcji (no może trochę…), ale dla czytelników. Ostateczny wybór omówionych zagadnień w oparciu o ich sugestie z pewnością tworzyć będzie bardzo dużą wartość dodaną książki.

Dlatego jeśli jest temat, o którym szczególnie chciałbyś przeczytać, napisz do mnie.

PS: Książka ukaże się jesienią nakładem bardzo prestiżowego wydawnictwa .W odpowiednim czasie na blogu znajdzie się i jej zapowiedź i fragment, który pozwoli Ci ocenić jej silną, merytoryczną przydatność.

Opublikowano Inne, PPP | Otagowano , , | Dodaj komentarz

Nie ma czwartego „P”

Opublikowano na 27 czerwca 2014 by Damian Michalak

OKOstatnie 3 tygodnie spędziłem na bardziej intensywnych niż zwykle spotkaniach z uczestnikami rynku PPP. Miałem okazję prowadzić szkolenia, warsztaty i wystąpić na bardzo ciekawej konferencji poświęconej finansowaniu inwestycji samorządowych – także poprzez formułę partnerstwa publiczno-prywatnego.

Pomimo tego, że PPP w Polsce jest już rzeczywistością, a nie niewiadomą zauważyłem w trakcie tych spotkań, że wiele osób ze strony sektora publicznego wciąż wierzy w mit o którym pisałem tutaj. Mit czwartego „P”, czyli prokuratora. Chcę Ci dziś jeszcze raz przypomnieć – partnerstwo publiczno-prywatne nie wiąże się ze szczególnym zainteresowaniem organów ścigania. Oto garść faktów:

  • PPP to specyficzny (bo nieco bardziej skomplikowany) rodzaj zamówienia publicznego. Skoro codziennie udziela się prawidłowo i zgodnie z prawem setek zamówień publicznych, to niby dlaczego w przypadku PPP miałoby być inaczej?
  • Umowy o PPP i umowy koncesji zawierane są po przeprowadzeniu procedury wyboru inwestora prywatnego. Postępowania te toczą się w oparciu o zasady jawności, przejrzystości, równego traktowania i konkurencyjności. Uregulowane są precyzyjnie w prawie zamówień publicznych i ustawie o koncesjach. Nie ma w nich dodatkowego pola na jakiekolwiek nieprawidłowości – zwłaszcza o charakterze korupcyjnym.
  • Najwyższa Izba Kontroli dokonała oceny dotychczas zawartych umów PPP i przeprowadzonych postępowań nie dopatrując się w nich większych nieprawidłowości. Niewielkie błędy proceduralne są tu niczym w porównaniu z błędami jakie pojawiają się w procedurach przetargowych, które przecież są niezwykle popularne i nie budzą żadnych obaw.
  • W Polsce brak przypadku skazania kogokolwiek lub postawienia komukolwiek zarzutów w związku z przedsięwzięciem PPP.
Opublikowano Inne | Otagowano , , | Dodaj komentarz

PPP a dług publiczny. Rozporządzenie MG w sprawie ryzyk

Opublikowano na 13 czerwca 2014 by Damian Michalak

Jak kilkakrotnie wspominałem, uczestnicy rynku PPP oczekują na rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie ryzyk mających wpływ na klasyfikację zobowiązań związanych z partnerstwem publiczno-prywatnym. Jutro mija termin konsultacji roboczej wersji tego dokumentu. Czy problem w ocenie wpływu PPP na dług sektora publicznego zostanie rozwiązany?

Jeśli jeszcze nie miałeś/aś okazji zapoznać się z tekstem rozporządzenia oraz jego uzasadnieniem, możesz pobrać je tutaj.

Ja ze swoją recenzją wstrzymam się do czasu opublikowania wersji ostatecznej – gdy rozporządzenie zacznie obowiązywać. Z chęcią poznam także Twoje zdanie na ten temat.

Opublikowano PPP | Otagowano , , | Dodaj komentarz

„Elitarni” koncesjodawcy?

Opublikowano na 9 Maj 2014 by Damian Michalak

question_markJeśli choć trochę poznałeś/aś przepisy prawa regulujące szeroko rozumiane PPP, na pewno udało Ci się dostrzec liczne uchybienia w jakości i niekonsekwencje ustawodawcze dotyczące tej materii. Wspominałem o nich na blogu PPP wielokrotnie.

Dziś czas na kolejne pytanie z cyklu „co ustawodawca miał na myśli?”. Tym razem zwracam Twoją uwagę na zakres podmiotowy ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi. Spójrz na jej art. 3. Nie wydaje Ci się, że katalog podmiotów mogących wystąpić w roli koncesjodawcy jest dziwnie ubogi w porównaniu z ustawą o PPP i Prawem zamówień publicznych?

Zupełnie nie rozumiem dlaczego trzy akty prawne, które mają jeden cel (stworzenie ram prawnych dla kontraktowania dostaw, usług i robót budowlanych) i wzajemnie się uzupełniają adresowane są do pewnych podmiotów niejako wybiórczo. Przykładowo – dlaczego zakresem ustawy o koncesjach nie objęto wprost wszystkich jednostek sektora finansów publicznych (jak w PZP)? Czy oznacza to, że niektóre takie jednostki muszą udzielać zamówień publicznych w trybie konkurencyjnym, a koncesji już nie? Czy może wcale nie mają zdolności kontraktowej w zakresie umów koncesyjnych?

Trudno zrozumieć w tym momencie intencje ustawodawcy. Są bowiem podmioty z sektora publicznego, których charakter i zasady funkcjonowania nawet intuicyjnie sugerują obowiązek stosowania ustawy w przypadku chęci zawarcia umowy koncesji.

Co zrobić gdy taki obowiązek nie wynika wprost z przepisu prawa i nie narazić się na zarzut skorzystania z przepisów, których nie jest się wprost adresatem (a według wszelkiej logiki powinno się być)? JEST NA TO SPOSÓB. Jeśli uważnie czytałeś/aś na blogu co pisałem o tzw. PPP w trybie koncesji, na pewno już wiesz co mam na myśli. A jeśli nie, śmiało możesz do mnie napisać i rozstrzygnąć swoje wątpliwości.

Opublikowano Koncesje | Otagowano , , , , | Dodaj komentarz

PPP a inne formy realizacji inwestycji partnerskich

Opublikowano na 27 kwietnia 2014 by Damian Michalak

pppJak zapewne pamiętasz, na łamach bloga PPP dwukrotnie (tutaj i tutaj) wspominałem o nie do końca jasnych relacjach prawnych ustawy o PPP i ustawy o koncesjach do innych aktów prawnych dających podstawy realizacji inwestycji przez podmioty publiczne (np. ustawa o gospodarce komunalnej).

Mówiąc w uproszczeniu, zagadnienie to sprowadza się do odpowiedzi na pytanie: czy jeśli dana inwestycja wpisuje się w ustawowy schemat PPP, podmiot publiczny MUSI czy MOŻE zastosować ustawę o partnerstwie publiczno-prywatnym?

Temat wciąż budzi kontrowersje – zwłaszcza wśród prawników (dla zainteresowanych polecam lekturę praktycznych komentarzy do ustawy o PPP). Dla uczestników rynku PPP zakres omawianych wątpliwości uszczuplił się nieco ostatnio dzięki publikacji Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju omawiającej wspomniane zagadnienie. Zdaniem autorów, w aktualnym stanie prawnym ustawa o PPP i ustawa o koncesjach stanowią dla innych aktów prawnych jedynie konkurencję, nie wyłączając ich zastosowania (o ile zachodzi zbieg podstaw prawnych wdrożenia danego projektu partnerskiego).

Dywagacji rozwiązujących sedno problemu opracowanie MIiR nie zawiera zbyt wiele. Niezależnie od tego, mamy do czynienia z pewnym oficjalnym stanowiskiem instytucji państwowej.

Zachęcam do lektury. A jeśli miałbyś ochotę podzielić się swoimi przemyśleniami na wspomniany temat, napisz do mnie.

 

 

Opublikowano PPP | Otagowano , | 1 komentarz